Kerst 2020

 We naderen het einde van een heel gek jaar. Een jaar met een onverwachte wending voor iedereen omdat er opeens een virus opdook, Covid-19. Het zette de hele wereld op zijn kop! In deze decembermaand wil ik mijn kerstgedachte van dit jaar met jullie delen. 

Photocredit Michael Fenton

Het is weer tijd voor een huisbezoek bij mw. T. Elke 6 a 8 weken ga ik op bezoek om te kijken hoe het met het echtpaar gaat. Met mw. vanwege haar Alzheimer en met dhr. vanwege de overbelasting waarmee hij te maken krijgt omdat hij voor zijn vrouw zorgt. 

Het echtpaar T. heb ik zo'n anderhalf jaar geleden leren kennen. Zij maakten beiden vanaf het eerste moment heel veel indruk op mij. Tijdens de eerste ontmoeting viel mij vooral op hoeveel liefde deze twee mensen voor elkaar voelen en met elkaar delen. 

Terug naar anderhalf jaar geleden

Ik bel aan en een vriendelijke dame met een verlegen glimlach doet open. Achter haar staat een grote, statige man die mij met een warme blik welkom heet. Ik krijg vrijwel meteen een kopje koffie aangeboden en de sfeer is direct ontspannen. Ik vraag van alles en krijg op alles uitgebreid antwoord. Mw. heeft Alzheimer, maar het gaat allemaal nog heel goed. Ze is wat vergeetachtig maar ze doen alles samen en vullen elkaar waar nodig aan. Ze zitten naast elkaar, hij slaat zijn arm om haar heen en zij pakt liefdevol zijn hand. Af en toe kijken ze elkaar aan, in mijn gedachten vergelijk ik ze met tieners en hun puppy love. 

Na de koffie krijg ik een rondleiding door hun huis. Er staat een prachtige Jukebox uit de jaren vijftig. Ik kan het net laten om op die knopjes te drukken, maar mijn handen jeuken. Ik hou van nostalgie. 

Ik mag ook boven kijken, mw. laat mij alle kamers zien. Het valt mij op dat in de slaapkamer een vrij smal   bed staat, ietsjes groter dan eenpersoons. Ik concludeer dat ze niet meer samen in een bed slapen, wat ik wel vaker meemaak bij oudere stellen waarvan een van de twee ziek is. 

Eenmaal weer beneden aan de eettafel zie ik allemaal mooie afbeeldingen en lieve teksten aan de lamp hangen. Dhr. legt uit dat elke afbeelding of stukje tekst een speciale betekenis heeft. Alles staat op een of andere manier symbool voor liefde. Liefde voor elkaar, liefde voor de kinderen, liefde voor de kleinkinderen, liefde voor vrienden, liefde voor de medemens, liefde voor de natuur, liefde in het algemeen. We praten over de liefde. Ze kijken eerst elkaar aan en daarna met een ondeugende blik naar mij. "Je hebt het bed boven gezien he?, daar slapen we al bijna 50 jaar samen in!". Ik weet niet wat ik hoor!. Kun je zoveel van iemand houden dat je bijna 50 jaar lepeltje lepeltje een een smal bed slaapt? Ja, dat kan dus. En dan gaat hij verder met zijn verhaal "Wij ontbijten ook al bijna 50 jaar samen in dat bed, daar komt niets tussen. Pas als we samen in bed ontbeten hebben staan wij op". 

Terug naar gisteren

Vandaag is het ook weer mw. die de deur open doet, zoals altijd eigenlijk. Ze lacht vrolijk, maar verbaal komt ze niet verder dan "hallo". Ik heb het idee dat ze mij wel herkent, ze is inmiddels gewend aan mijn bezoekjes. 

Photocredit Guilian Fremaux

Als ik de woonkamer binnen kom galmt er muziek uit de Jukebox! Dhr. heeft het alvast aangezet voor als ik zou komen, hij had al eens beloofd dat ik er een keer naar zou mogen luisteren. Ik krijg, zoals altijd, koffie aangeboden. Ik ga op de bank zitten, op afstand want het virus dat de wereld in zijn greep houdt is ook van invloed op de huisbezoeken. Dhr. zorgt dat mw. ook op afstand blijft. Ze vindt het echter moeilijk om te blijven zitten. Haar Alzheimer heeft haar in de greep en ze wil vooral weg, ergens heen zonder te weten waar naartoe. 

Terwijl mw. wat onrustig heen en weer loopt vertelt dhr. hoe het met hem gaat. Hij vindt het steeds zwaarder worden. Binnenkort zal mw. naar een dagopvang gaan om dhr. wat lucht te geven. Als ik begin over eventueel inschrijven in een verpleeghuis dan wil hij daar nog niets van weten. 

Mw. gaat naast hem zitten. Ze heeft de sfeer opgevangen en voelt haarfijn aan dat haar man haar nodig heeft. Ze houden elkaars hand vast. Alzheimer heeft veel aangetast, maar niet hun liefde voor elkaar. 

Dhr. vertelt dat ze niet meer samen in bed kunnen ontbijten, dat vindt hij moeilijk om te accepteren en hij is  erg van slag ervan geweest. Ze eten nu wel samen beneden aan tafel, maar dat is niet hetzelfde. 

Terwijl we praten klinkt er kerstmuziek uit de Jukebox. De Wiener Sängerknaben met Oh du Fröliche. Het brengt mij in gedachten terug naar mijn kinderjaren, de kerstmuziek uit mijn jeugd. Ik wordt wat nostalgisch, beetje weemoedig. Mijn laatste kerst met mijn ouders is inmiddels 42 jaar geleden. Ik verman mezelf om niet mee te gaan in het gevoel van gemis. Er zijn ergere dingen in het leven, ziek zijn bijvoorbeeld. Of geen ouders meer hebben omdat ze overleden zijn. 

Dat ik op deze dag op huisbezoek ben, zo vlak voor Kerst, is geen toeval. Ik heb het expres zo afgesproken omdat dit echtpaar elk jaar meer dan 300 kerststallen in huis heeft. Het is elk jaar een soort museum waar ik mijn ogen uit kijk. Elke kerststal heeft een eigen verhaal. Mw. wil er van alles over vertellen, maar komt niet uit haar woorden. Dhr. gaat bij haar staan, hand in hand helpt hij haar om haar gedachten te verwoorden. Samen vertellen ze verschillende verhalen over de kerststallen, waar ze vandaan komen en hoe zij eraan gekomen zijn.

Deze twee mensen zijn zo'n twee-eenheid, een voorbeeld voor velen als het gaat om houden van, om respect, om elkaar accepteren zoals je bent. Als iedereen zo in het leven zou staan zoals dit stel dan zou er overal vrede zijn, zouden oorlogen niet bestaan en zou iedereen blij door het leven gaan. 

Mw. is ondertussen zo onrustig geworden dat ze eigenlijk wil dat ik wegga zodat ze kan gaan wandelen. Als ik zeg dat ik naar huis ga zodat zij op pad kan kijkt ze mij blij aan en zegt: "Jij bent lief". Ik zeg dat ik over een paar weken wel weer terug kom. Dat mag.

Vlak voor ik weer vertrek krijg ik een kerstkaart in mijn handen gedrukt. Een kerstkaart met daarin een verhaal. Een verhaal geschreven door de kleindochter. Ook weer zoiets bijzonders. Ik neem het dankbaar aan. 

Ik ga de deur uit en roep: "Ik ben jaloers op die jukebox!" "Dat mag", aldus dhr. 

In de auto kom ik tot de conclusie dat er maar twee dingen belangrijk zijn in het leven: Liefde en gezondheid. Deze mensen hebben wel de liefde, heel veel liefde, maar helaas niet de gezondheid. Ik word verdrietig bij de gedachte dat dhr. op een dag afscheid zal moeten nemen van zijn grote liefde. Dat er een dag gaat komen dat hij helemaal alleen in het eenpersoonsbed zal moeten slapen.

Mijn conclusie, mijn kerstgedachte: Liefde en gezondheid hebben we nodig. Niet al die kilo's eten en al die dure cadeaus. 

Dit jaar kunnen we kerst niet vieren zoals we zouden willen, maar we kunnen wel van elkaar houden en voor elkaar zorgen. 

Fijne Kerstdagen allemaal en stay safe!

Monika Eberhart 

En dan zit je opeens vast in Peru

Peru, mijn thuisland. Mijn moeder woont al 51 jaar in dit land. Door omstandigheden kan ze mij niet meer bezoeken dus ga ik bij haar op bezoek. Zo ook dit jaar. Om haar te helpen. Als ik hier ben kan ik beter zien wat ze nodig heeft. En omdat ze jarig was! Altijd fijn om dat bloemetje toch zelf te kunnen geven. 

Ja er was Corona in Europa toen wij (mijn vriend en ik) op reis gingen. Nee er was geen negatief reisadvies. In Peru was er nog niets aan de hand. Toen wij hier aankwamen was er een besmet persoon in Peru. Op het vliegveld werd je niet nagekeken, er werd geen koorts gemeten. Niets wees er begin maart op dat wij hier vast zouden komen te zitten.

We kwamen in Trujillo aan en we gingen de dag daarna drie dagen de bergen in naar het dorpje waar ik als kind opgegroeid was. Vrienden van vroeger namen ons mee. Een fantastische trip vol jeugdherinneringen. Na 45 jaar weer in je ouderlijk huis rondlopen op een hoogte van 3800 meter was een hele unieke ervaring.

Na terugkomst in Trujillo vooral bezig geweest met tijd en aandacht te geven aan mijn moeder. Een mobiele telefoon voor haar geregeld (haar eerste) om makkelijker met familie in Nederland te kunnen communiceren en om haar in de familie app toe te kunnen voegen.
Haar verjaardag gevierd, haar mee uit eten genomen en haar vooral opgevrolijkt in haar soms eenzame bestaan hier.

23 maart zouden wij teruggaan naar Nederland. Toen we hoorden dat er maatregelen aan zaten te komen i.v.m. De Corona hebben wij meteen onze vlucht vervroegd naar 18 maart. Op 15 maart kwam de president met de mededeling dat vanaf 16 maart het land op slot zou gaan voor de duur van twee weken. Geen tijd meer om te vertrekken.

16 maart
Alles dicht, alles stil! Wij zitten gelukkig in een hotel waar ook de eigenaar en zijn familie woont. We zijn de enige gasten en zij zorgen heel goed voor ons. Alleen mogen wij van hen niet de straat op. We zitten letterlijk opgesloten. Maar we zijn veilig, hebben een goed bed en eten en drinken. Wel allebei last van onze maag en darmen. Zal met ander eten en zenuwen te maken hebben.
Gelukkig spreek ik vloeiend Spaans en ken ik dit land en de cultuur, mentaliteit. Daarom houden wij ons streng aan de opgelegde regels.

We hebben ons in de laatste dagen overal geregistreerd waar het maar moest. Ambassade, Peruaanse overheid, Nederlandse overheid en we zijn lid van de Peru lockdown groep waar heel veel mede gestrande Nederlanders in zitten.

Onze kinderen, familie en vrienden leven volop mee. Wij moeten hier wachten tot we door repatriëring opgehaald worden. Door de vele beperkingen in dit land is niet bekend wanneer dit zal zijn. Er mag hier op het militaire vliegveld maar een vliegtuig per dag landen om toeristen op te halen. Daarbij eist de president dat we na aankomst in Lima binnen twee uur in een vliegtuig het land uit zitten. Dit is logistiek wel en dingetje, de Nederlanders zitten verspreid door heel Peru. Overheden in Europa moeten in deze samenwerken.
Wij proberen de dagen te slijten door in het hotel te helpen, wasjes te doen, films kijken, uren op de telefoon zitten, spelletjes te doen enzovoorts.

En mijn moeder? Zij woont hier om de hoek en komt af en toe op bezoek en brengt dan iets uit de winkel mee. Ze mag maar tot aan het hek komen. Nu kunnen we elkaar nog af en toe zien, aanraken mag niet. En dan komt straks het moment dat wij eindelijk terug mogen. Dan laat ik haar weer achter in een arm land waarvan ik hoop dat hier geen Corona epidemie komt......

Vandaag maakte ze een foto met haar nieuwe mobiel.